Phú Quốc bước vào kỷ nguyên đặc khu: Thể chế mới – Tầm nhìn mới – Cơ hội lớn
Từ ngày 1/7/2025, Phú Quốc chính thức chuyển mình thành đặc khu trực thuộc tỉnh An Giang, sau quá trình sắp xếp đơn vị hành chính cấp tỉnh và sáp nhập tỉnh Kiên Giang – An Giang theo chủ trương của Trung ương. Đây là cột mốc lịch sử, không chỉ với đảo ngọc mà còn với chiến lược phát triển vùng biển đảo phía Nam của Việt Nam, khi Phú Quốc được trao thêm cơ chế đặc thù, mô hình quản trị mới và kỳ vọng trở thành một trong những trung tâm kinh tế quốc tế của khu vực ASEAN.
Cơ cấu lại để phát triển: Phú Quốc chính thức thành đặc khu hành chính – kinh tế đặc biệt
Theo Nghị quyết 1654/NQ-UBTVQH15 ngày 16/6/2025, đặc khu Phú Quốc bao gồm toàn bộ diện tích tự nhiên và dân số của hai phường Dương Đông, An Thới và sáu xã gồm Dương Tơ, Hàm Ninh, Cửa Dương, Bãi Thơm, Gành Dầu, Cửa Cạn – với tổng diện tích hơn 589km² và dân số xấp xỉ 160.000 người. Cùng với Thổ Châu và Kiên Hải, Phú Quốc là một trong ba đặc khu mới của tỉnh An Giang, được xác lập để vận hành theo mô hình đặc thù, có thẩm quyền hành chính cao hơn và linh hoạt hơn trong phát triển kinh tế – xã hội.
> Xem thêm: Vận hành Đặc khu Phú Quốc: Gần dân – sát dân hơn
Tư duy mới cho đặc khu: Phú Quốc không chỉ là một đảo du lịch
Phát biểu tại cuộc họp với Ban Thường vụ Tỉnh ủy Kiên Giang và An Giang ngày 4/6, Tổng Bí thư Tô Lâm đã nhấn mạnh rằng Phú Quốc cần được định hình như một trung tâm sinh thái – nghỉ dưỡng – tài chính – sáng tạo tầm quốc tế, với chiến lược phát triển rõ ràng, ưu tiên các ngành kinh tế biển, dịch vụ chất lượng cao, công nghệ và mô hình đổi mới sáng tạo.
Việc Phú Quốc được nâng lên thành đặc khu mang ý nghĩa chiến lược: tái cấu trúc quản lý theo hướng tinh gọn – hiệu quả – gần dân hơn, đồng thời được phép áp dụng các cơ chế đột phá về đầu tư, tài chính, quy hoạch và hành chính công.
Cụ thể, chính quyền đặc khu sẽ được trao quyền tự chủ cao hơn trong các lĩnh vực như:
- Quản lý đất đai, xây dựng và phát triển đô thị;
- An sinh xã hội và nguồn lực y tế – giáo dục;
- Thẩm định và cấp phép đầu tư, tạo điều kiện tiếp cận nhanh cho nhà đầu tư chiến lược;
- Giải quyết nhanh chóng các vướng mắc pháp lý, hành chính nhằm giảm thiểu chi phí tuân thủ.
Phú Quốc – Biểu tượng chuyển mình mạnh mẽ từ làng chài ven biển
Giống như Thâm Quyến (Trung Quốc) hay Jeju (Hàn Quốc), Phú Quốc từng là một vùng đất hoang sơ, chủ yếu sống dựa vào nghề biển. Nhưng chỉ trong hai thập kỷ, nơi đây đã thay da đổi thịt, trở thành trung tâm du lịch, kinh tế biển và đầu tư tầm quốc gia, đóng vai trò động lực tăng trưởng cho cả vùng Đồng bằng sông Cửu Long.
Tốc độ phát triển kinh tế của Phú Quốc giai đoạn 2011–2024 duy trì ở mức trên 38% mỗi năm – cao gấp 6 lần mức trung bình cả nước. Trong 6 tháng đầu năm 2025, đảo ngọc đón gần 4,5 triệu lượt khách, tăng hơn 33% so với cùng kỳ. Riêng khách quốc tế đạt gần 900.000 lượt, đóng góp vào tổng doanh thu gần 21.600 tỷ đồng, tăng gần 93% so với năm trước.
Không chỉ tăng trưởng mạnh, diện mạo đô thị – du lịch – nghỉ dưỡng của Phú Quốc cũng bước sang một chương mới. Với hơn 300 dự án lớn nhỏ và sự góp mặt của các tập đoàn như Sun Group, VinGroup, BIM Group…, Phú Quốc đã sở hữu hệ sinh thái du lịch – giải trí quy mô toàn cầu, từ các tổ hợp nghỉ dưỡng sang trọng đến những show diễn nghệ thuật quốc tế, pháo hoa hàng đêm và công trình biểu tượng như cáp treo vượt biển, Cầu Hôn…
Thể chế đặc khu – Cú hích lớn để bứt tốc
Việc trở thành đặc khu giúp Phú Quốc sở hữu những ưu thế thể chế mà các thành phố biển khác không có. Đây là nền móng để địa phương thực hiện các định hướng phát triển vượt khung truyền thống:
- Phát triển du lịch xanh, logistics biển, công nghệ cao và dịch vụ tài chính;
- Đầu tư nâng cấp sân bay quốc tế, mở rộng cảng biển, phát triển viễn thông và giao thông thông minh;
- Liên kết đào tạo nhân lực chất lượng cao, đặc biệt trong lĩnh vực quản lý điểm đến, công nghệ du lịch, thương mại điện tử, blockchain tài chính;
- Đặt trọng tâm vào quy hoạch không gian xanh, bảo vệ môi trường, năng lượng tái tạo, phát triển bền vững;
- Thí điểm khung pháp lý đặc biệt dành riêng cho quản trị đặc khu: từ cơ chế phê duyệt đầu tư nhanh gọn, xử lý đất công minh bạch, đến chính sách cư trú linh hoạt cho chuyên gia và nhà đầu tư nước ngoài.
APEC 2027 – Cơ hội vàng đưa Phú Quốc ra thế giới
Đặc biệt, việc Phú Quốc được xem là điểm đăng cai tiềm năng APEC 2027 đang mở ra vận hội lớn chưa từng có. Với sự chuẩn bị từ rất sớm, địa phương này đang gấp rút triển khai 21 dự án đầu tư trọng điểm với tổng vốn hàng trăm nghìn tỷ đồng: từ hạ tầng xã hội, giao thông, cảnh quan đô thị đến các tổ hợp sự kiện quốc tế, hệ sinh thái hội nghị – triển lãm.
Sự kiện APEC không chỉ là cú hích truyền thông toàn cầu, mà còn là “cánh cửa vàng” để Phú Quốc khẳng định thương hiệu trên bản đồ sự kiện – du lịch quốc tế, sánh vai cùng những điểm đến như Bali (Indonesia), Sentosa (Singapore) hay Okinawa (Nhật Bản).
Tầm nhìn dài hạn – Trách nhiệm giữ gìn bản sắc và sinh thái
Trong bối cảnh tăng tốc hội nhập, lãnh đạo tỉnh An Giang và đặc khu Phú Quốc nhấn mạnh một nguyên tắc quan trọng: phát triển không được đánh đổi môi trường, văn hóa và bản sắc địa phương. Những giá trị cốt lõi của đảo ngọc – từ hệ sinh thái biển đảo đến đời sống văn hóa cộng đồng – sẽ là điểm tựa mềm để phát triển du lịch có chiều sâu, bền vững và có dấu ấn riêng.
Kết luận: Đặc khu Phú Quốc – Một hình mẫu hội nhập và bản lĩnh thể chế
Việc thành lập đặc khu Phú Quốc không đơn thuần là thay đổi địa giới hành chính. Đó là một bước tiến lớn về thể chế, một minh chứng cho khả năng thích ứng của Việt Nam với mô hình phát triển đặc biệt, đồng thời thể hiện tầm nhìn chiến lược trong việc tạo ra các trung tâm tăng trưởng mới tại vùng biên – đảo.
Thể chế đặc biệt là nền tảng. Tầm nhìn chiến lược là kim chỉ nam. Còn vận hội lớn – như APEC 2027 – sẽ là cơ hội để Phú Quốc “lột xác” thành trung tâm kinh tế – sinh thái – tài chính mới của khu vực Đông Nam Á.
